Nekada jako cenjeni, a danas su stari zanati mahom zaboravljeni. Sve je manje ljudi koji se bave ovim poslovima. Ministarstvo trogivne, turizma i telekomunikacija odlučilo je da sačuva od zaborava neke od ovih zanata i uvrsti ih u turustučku ponudu Srbije.
Ministarstvo je opredelilo osam miliona dinara za očuvanje starih zanata poput izrade jorgana, predmeta od kože, tradicionalnih slatkiša i bombona. Potom izrade narodnih muzičkih instrumenata, pletenje, kaligrafiju, izradu tapiserija…To je način da ove tradicionalne delatnosti ne samo ostanu upamćene, već i da se sa njima upoznaju mlađe generacije i turisti.
Mnogi od ovih zanata su već postali turistička atrakcija, kao što je izrada ćilima u Pirotu, dok se izrada posudja od gline, poznato kao grnčarstvo našla i na UNESKO listi nematerijalnog kulturnog nasledja. Verovatno i svako od vas poznaje ili je čuo za nekoga ko se i danas, u svetu modernih tehologija i robota i dalje bavi ručnom proizvodnjom odredjenih predmeta, koja ima posebnu vrednost.
Pletenje, ručno pravljenje opanaka, ručno pravljenje bačvi i buradi, pleteni predmeti od pruća i slični, su samo neki od onih koji se nalaze na listi starih zanata u Srbiji. U nastavku vam predtavljavamo listu starih zanata, i verujemo da za neke od njih do sada niste čuli.
Za one koji jesu, ostale su priče i informacije koje čuvaju narodnu tradiciju od zaborava.
baštovan, berberin, bičakdžija, bojadžija, bombondžija, bozadžija, bostandžija, bravar, bunardžija, buradžija, burekdžija, valjar, vezilja, vlasuljar, vunovlačar, vodeničar, vodoinstalater, voskar, gajtandžija, graver, grnčar, daktilograf, degirmendžija, demirlija, dimničar, domaća radinost, draguljar, drvoseča, drvodelja, drndar, duborezac, duvandžija, dunđer, đumrukdžija, ekmedžija, elektroinstalater, zidar, zildžija, zlatar, izrada zvona, izrada fenjera, izrada grebena za grebanje vune i kukičenje, izrada kaljeva za peći, opeka za peći i drugog vatrostalnog materijala, izrada mlinskih kamenova i bruseva, izrada narodnih muzičkih instrumenata, jorgandžija, kaldrmdžija, kazaz , kazandžija, kalpakdžija, kalturdžija, kamenorezac, kapadžija, kasapin, kafedžija, kačar, klesar, klonfer, klompar i izrada nanula,knjigovezac, kovač,kovandžija, kolar,kolačar,koltukčija,kožar,korpar, konjušar, krojač, krznar, “kostolomac“, kubikaš,kuvar.
Zatim, kudjelar, kujundžija, kundurdžija, limar, licidar,lončar,luledžija, manikir,mašin-bravar, mehandžija, mlinar, modistkinja,moler, mumdžija,mutavdžija,nakaš,nalbant, nanuldžija,napoličar,nedžar, nožar,obućar, opančar,orijent poslastičar,oštrač,odžačar, papudžija, pekar, pečatorezac, pedikir, pečenje kreča, ćumura i prikupljanje katrana, pinter, piljar, pisar, poštonoša, potkivač, poslastičar, pudar, puškar, popravka, kalaisenje, emajliranje i cinkovanje posuđa,prepariranje i punjenje ptica i životinja, proizvođač veštačkog cveća, proizvođač kukuruzne prikrupe, pčelar, rabadžija, sajdžija, sakadžija, samardžija, sapundžija, sarač, satler, sitar, skeledžija, sodadžija, solar, splavar, stakloduvač, staklorezac, stenograf, strugar.
Medju starim zanatima nalaze se i stolar, sujoldžija, tabak, tabadžija, tapetar, tatarin, tašner,taščija, tahmiščija, telal, telegrafista, telefonista, tenečedžija, terzija, terlukdžija, tehnički crtač, tišler, tkanje tepiha, platna, svile i dr., trikotažer, tufekdžija, umetničko štopovanje, užar, fijakerista, filigran, fotograf, frizer.
Takodje su i fišeklija, halač, hauzmajstor, ćilimar, ćebedžija, ćevabdžija, ćeramidžija, ćerpidžija, ćurčija, ćumurdžija, ciglar, crevar, čauš, četkar, čibukdžija, čizmar, čistač jama i kanala, čohadžija, česmar, džamdžija, dževahirdžija, šeširdžija, šnajder.
Učimo mlade, sačuvajmo tradiciju od zaborava!
Izvor:srbijaguru, TOS, Wikipedia Foto: Pixabay
