Za ovu planinu ste već čuli, ako ne po tome što je nova turistička destinacija, onda po tome da tamo često odlazi Novak Djoković, ili po priči da ova planina poseduje posebnu energiju i da je posedjuju vanzemaljci. Šta je zapravo Rtanj?
Rtanj je planina koja se nalazi u istočnoj Srbiji, oko 200 km jugoistočno od Beograda, nadomak Boljevca. Pripada Karpatskim planinama, a najviši vrh Šiljak (1565 m) predstavlja prirodni fenomen kraškog reljefa. Specifičan raspored stena kraškog reljefa nije uticao samo na biljni pokrivač, na vode i izvore Rtnja, već i na njegov oblik. Pa ako pogledamo na Rtanja sa severa ili juga, on nam se ukazuje kao dugačak greben u obliku trapeza, dok je dole širok i masivan, gore se sužava u uzani ivičasti zid.
Skoro je geometrijski idealna piramida, a to povećava njegovu mističnost. Dok je dole pri dnu peštar i sedimentne stene, gore pri vrhu je krečnjak i zato je bez izvora. Sva voda se sliva u podnožje i izbija u vidu jakih vrela. Sa severne strane je šumovit, ima četinara i listopadnog drveća.Sa južne je u podnožju šumovit, pa prelazi u žbunasto rastinje i pri vrhu je pun trave poznate kao nepeta rtanjesis endemična i reliktna vrsta. Rtanj je mnogo poznatiji po Satureja montani, a to je Rtanjski čaj. Koristi se kao afrodizijak, za plućne bolesti, lečenje prehlada i sl.
Klima na Rtnju je kontinentalno – planinska, čije su karakteristike suva i topla leta, a oštre zime sa mnogo padavina. Srednja godišnja vrednost temperature vazduha iznosi 10,2°C. Godišnja količina padavina iznosi oko 900 mm.
Rtanj tzv. Mistična planina, vidi se skoro sa svih strana, sa Avalskog tornja sa vrhova svih šumadijskih planina, kada je dobra vidljivost, vidi se sa Kopaonika vrh Šiljak,kako prkosi okolini. Teško je opisati sve osobine Rtnja. Kao da je birao položaj gde će da se smesti. Na karti se jasno vidi jedan četvorougaonok: sa zapada Velika i Južna Morava, sa juga Nišava i železnižka pruga Niš-Pirot, sa istoka greben Stare planine dodiruje Vršku Čuku, a ispod protiče Timok, sa severa Crna Reka i klisura Čestobrodica. O njoj kruže neverovatne priče, planina spasenja, planina vanzemaljaca generator energije, mesto koje posećuju čudna bića.
Istorija Rtnja se vezuje za priču o bogatoj jevrejskoj porodici Minh koja je posedovala paraćinsku fabriku štofova, a kasnije i rtanjski rudnik kamenog uglja. Julius Minh izvršio je samoubistvo pod nerazjašnjenim okolnostima, a supruga Greta sa Juliusovom braćom preuzela je rukovođenje rudnikom. Za sećanje na svog muža, Greta je sagradila crkvicu-kapelu na vrhu planine RtanjCrkvu je gradilo 1.000 radnika, a osvećena je 1936. godine.
Rtanj je 2018. godine proglašen Specijalnim rezervatom prirode od starne države zbog endemične i reliktne flore i faune kao i specifičnog oblika i sastava reljefa. Ovaj rezervat se prostire na površini od 4 997 17 01 ha. U okviru ovog prirodnog dobra razlikuju se tri zone koje imaju rszličite stepene zaštite.
Izvor: Wikipedia, soko-banja.org, Foto: Pixabay
