Sremski Karlovci su gradsko naselje u opštini Sremski Karlovci, u Južnobačkom okrugu, ali pripadaju geografskoj regiji Srem, čiji naziv stoji i u imenu naselja.
U doba Rimskog carstva na mestu današnjih Karlovaca se nalazilo malo utvrđenje. Grad se prvi put pominje 1308. kao tvrđava pod imenom Karom, podignuta na rimskim temeljima. Karom je 1521. utvrđenje i naselje u Mađarskoj kraljevini, pod vlašću plemićkih porodica Batori i Morović.
Otomanski vojskovođa Bali-beg je zauzeo ovo mesto 1521, koje je ostalo pod turskom vlašću narednih 170 godina. Slovensko ime, Karlovci, prvi put se pominje 1532—1533, u rukopisnom Otačniku manastira Krušedola. Za vreme otomanske vlasti mesto je bilo naseljeno Srbima i malim brojem Turaka. Godine 1545., Karlovci su imali 547 hrišćanskih stanovnika (Srba). U gradu su postojale 3 pravoslavne crkve i jedan manastir.
Pod turskom vlašću, Karlovci su postojali do 1688, do Velikog Bečkog rata (1683—1699), kada su Turci u povlačenju prema Beogradu spalili i uništili ovo mesto. Od 16. novembra 1698. do 26. februara 1699. u Karlovcima je održan kongres, koji je označio kraj neprijateljstva između Osmanskog carstva i Austrije koja je bila u koaliciji sa Poljskom i Mletačkom republikom. Sa Rusijom je Turska potpisala posebno mir u trajanju od dve godine. Ovaj dogovor poznat je kao Karlovački mir. Po ovom dogovoru, Karlovci su postali deo habzburških poseda pod imenom Vojna krajina. Na mestu gde je potpisan mir, podignuta je 1817. godine kapela posvećena Svetoj Gospi od mira.
U tu čast, danas svi koji posete Sremske Karlovce imaju priliku, da u okviru ture „Karlovački mir“ obiđu mesto gde je potpisan i kapelu koja je sagrađena tim povodom.
Za potrebe vođenja pregovora podignuta je dvorana od drveta. Tu je i potpisan mir, a 1710. godine, kao spomen na dati događaj, 50-ak metara iznad datog mesta ozidana je današnja kapela. Po uzoru na prvobitnu drvenu građevinu urađena su četiri ulaza za prolaz zaraćenih strana. Ulaz na koji su ulazili Turci je u jednoj od kasnijih obnova zazidan.
Na početku 19. veka, zbog dotrajalosti, kapela je bila porušena i sazidana nova koja je već 1808. proglašena državnim spomenikom. Radovi na obnovi završeni su 1814., a kasnije obnove su vršene 1855., 1884., 1923., 1948. godine. Poslednja obnova desila se početkom 21. veka.
Danas se kapela koristi u svrhe rimokatoličkog bogosluženja nekoliko puta godišnje.
Postoji projekat dalje obnove kapele sa uvođenjem savremenih načina prikaza događaja iz vremena Karlovačkog mira (holografske, trodimenzionalne iluzije potpisivanja mira, u središtu unutrašnjeg prostora).
Izvor: Wikipedia, TO Sremski Karlovci, Foto: Shutterstock
